Ir. Marike Jacobs

Ir. Marike Jacobs


Marike is afgestudeerd aan Wageningen Universiteit voor de masteropleiding Animal Nutrition en gespecialiseerd in paardenvoeding. Tijdens haar jeugd raakte zij door ervaringen met paarden met diverse gezondheidsproblemen steeds meer geïnteresseerd in voeding. Na haar hbo-opleiding aan HAS Den Bosch besloot zij zich verder in dier- en paardenvoeding te specialiseren. Regelmatig verschijnt op VoerVergelijk een column van haar hand.

Granen, geschikt of ongeschikt als paardenvoer?



Uit de macht der gewoonte voeren wij onze paarden dag in dag uit een of meerdere porties granen, dienend als geconcentreerde energiebron, als ‘toetje’ of als drager van de benodigde vitamines en mineralen. Het lijkt zo normaal, maar hoe logisch is het voeren van granen eigenlijk? Kunnen onze paarden fysiologisch omgaan met granen in hun algemeenheid? En zou er een verband kunnen bestaan tussen de dagelijkse voeding en bepaalde gezondheidsproblemen?

Sinds een tijd ben ik erachter dat ik gevoelig reageer op gluten. Een leven vol buikpijn, zwak-ziek-en-misselijkheid en vage darmproblemen; ik was niet echt ziek, kon redelijk normaal functioneren, maar fijn was duidelijk anders. De bijbehorende dokter- en ziekenhuisbezoeken en -onderzoeken waren altijd zonder resultaat. Toch ben ik sinds de start van mijn glutenvrije eetregime praktisch klachtenvrij. Er ging een wereld voor me open en dit versterkte het idee dat goede, geschikte voeding de basis is van een fijn leven.  

Tijdens een korte google-tocht naar recepten voor glutenvrij brood, stuitte ik laatst op een artikel over het ‘Paleo-dieet’: een dieet (en levenswijze) gebaseerd op het idee dat de mens evolutionair nog identiek is aan zijn voorouder van voor de beschaving. Dus de tijd waarin mensen in kleine groepjes leefden, joegen op kleine - en grote wilde dieren (die volledig als voedsel gebruikt werden, met uitzondering van de botten en vacht) en daarnaast bessen, noten, knollen en andere ‘groenvoeders’ aten.

In het Paleo-dieet zijn granen taboe. Waarom? Omdat granen vroeger door mens noch dier werden gegeten. Ze bestonden eenvoudigweg niet. Althans niet in de hedendaagse vorm. Granen zijn feitelijk veredelde zaden van veredelde grassen. Die wetenschap, in combinatie met de verdere onderbouwing van het Paleo-dieet uiteraard, heeft mij aan het denken gezet. Zijn wij mensen, en onze dieren, inderdaad wel geschikt voor ons hedendaagse voedingspatroon?

Paarden zijn in de evolutie gespecialiseerd om te leven op een niet alleen vegetarisch, maar ook stengelig, structuurrijk, en energiearm menu. Dit houdt in dat ze voornamelijk gras en kruiden aten, met soms wat bast van bomen. Granen zoals wij die kennen, kwamen ze niet tegen. Tegenwoordig eet bijna ieder paard elke dag granen, in bewerkte of onbewerkte vorm. Of dit wel zo gezond is, staat al langer ter discussie, vandaar dat het aantal graanvrije krachtvoerproducten toeneemt.

Grassen planten zich voort door hun zaad via de wind te verspreiden, of via de vacht en/of uitwerpselen van dieren. Verspreiding via de uitwerpselen is alleen mogelijk als het zaad ongeschonden door het verteringsstelsel van het dier heen komt. Alle reden dus voor het gras om zoveel mogelijk zogenaamde anti-nutritionele factoren in hun zaden te stoppen. Deze ANF kunnen o.a. de koolhydraat- en eiwitvertering van het dier verstoren, de absorptie van mineralen verhinderen, en leiden tot bijvoorbeeld diarree of een simpelweg slechte vertering, met alle gezondheidsproblemen van dien. Een keer is dat vast niet erg, maar elke dag, meerdere malen per dag?

Bij honden en katten zijn huid- en verteringsproblemen aan de orde van de dag. Problemen waarvan de oorzaken al door veel mensen bij de granen in de voeding worden gelegd. Katten zijn strikte carnivoren; vleeseters dus, of beter gezegd ‘beesteters’, want (spier-)vlees alleen is niet genoeg; ook organen en botten horen erbij. Honden zijn iets minder strikt en kunnen wel wat koolhydraten verteren, maar granen zijn alsnog onnatuurlijk. Strikt genomen aten de wilde honden (of wolven) van vroeger wilde paarden. En zoals de paarden vroeger geen granen aten, zijn de honden van tegenwoordig daar net zo goed niet op berekend.

Bij paarden komen ook vaak genoeg vage klachten voor. Eiwitbulten, huiduitslag, ontstekingen, chronische diarree, zomereczeem, mok, rotstraal, darmproblemen; tal van problemen waarvoor meer dan eens geen ‘echte’ oorzaak wordt gevonden. Het woord ‘graanallergie’ valt al geregeld. En nu lijken ook paarden aan glutenallergie te kunnen lijden. Is er een verband? Zijn granen in zekere zin giftig, ook al is dit (nog) niet meetbaar?

Af en toe zondig ik, omdat ik brood vreselijk lekker vind en het soms gewoon niet kan laten. Dezelfde avond nog pluk ik daar de vruchten van en keer op keer kan ik me oprecht niet voorstellen hoe ik ooit met die klachten heb kunnen functioneren. Helemaal graanvrij is wat mij betreft niet nodig, maar de Paleolitische gedachte is zo gek nog niet. Daarom eet mijn hond ‘beest’, en mijn toekomstige paard zal, voornamelijk, gras eten.

Lees meer:
Geen granen, maar wat dan wel?
 




meer columns | Naar de home pagina




Reacties (0)







Naam
E-mail
Update Houdt mij op de hoogte

Reactie